Çoğu D-SLR yanında standart olarak 18-55mm, 18-85mm gibi geniş açı zum lenslerle geliyor. Bu zum aralığı çok-geniş-açı ile telefoto arasında kalıyor ve belli bir amaca yönelik olarak bu aralığın dışında bir odak uzunluğuna ihtiyaç duymadığınız sürece bu aralık işinizi görüyor. Ekstradan bir makro lens almadan makro veya "close-up" denilen yakın çekimleri yapmanın klasik yolu, lensi maksimum odak uzunluğuna getirip nesneleri lens için mümkün olan en yakın mesafeden çekmek.
Yine de bu klasik yöntemle elde edebileceğiniz detay çok fazla değildir. Ters makro ise yine aynı lensle detaylar denizine dalmanın bir yolu. Üstelik Ters makro çekim yapmak için gereken tek şey lensi makineye ters takmaya yarayan ucuz(10-20TL) bir halka. Halkayı lensin önüne "vidalayıp" lensi ters şekilde, her zamanki gibi takabiliyorsunuz. Ters makroyu ilk kez deneyecekseniz lensi elinizle makinenin önünde ters şekilde sabitlemeye çalışarak deneyebilirsiniz.
Fotoğrafçılık aksesuarları satan dükkanlardan ters-halka adıyla bulabileceğiniz bu aparat haricinde makinenin mükemmel şekilde sabitlenmesini garantilemek için bir de tripoda ihtiyacınız olacak. Yine ilk kez deneyecek olanlar başka şekillerde sabitlemeyi düşünebilirler. Ters makroyu severseniz -seveceksiniz- bu iki hayati malzemeyi edinirsiniz.
Ters makro ve zaman-aralıklı video tekniğini bir arada kullanınca birkaç ay önce yaptığım aşağıdaki videoyu elde edebiliyorsunuz. Su ısıtıcıda su kaynatıp kapattıktan sonra ısıtıcının camındaki buhar ve su damlalarının soğuma yüzünden oluşturdukları ilginç durumu görebilirsiniz.
Dikkatli incelerseniz camda "1" yazdığını görebilirsiniz. Milimetrik kalınlıktaki camın arkasındaki görüntü son derece netken, camın ön yüzündeki yazının bulanık olmasının nedeni ters makroda net alan derinliğinin çok küçük olmasıdır. Alan derinliğini daha geniş bir alana yaymak için lensi "durdurmak" gerekir.
Ters makroda görüntülediğiniz girintili çıkıntılı veya yuvarlak hatlara sahip -her tarafı lense aynı uzaklıkta olmayan- nesnelerin sadece belli bir bölümü net çıkar. Netlik bölgesini genişletmek için diyaframın kısılması gerektiğini belki bu yazıyı okumadan önce de biliyordunuz. Bunun mesele haline gelmesinin nedeni ise lensi ters taktığınız için otofokus, diyafram ayarı gibi elektronik işlevlerin tamamen kontrol dışı kalması.
Lensi her zamanki gibi düz takın. Diyaframı f/16 gibi çok düşük bir değere getirin. Alan derinliği önizleme tuşuna basılı tutup, elinizi tuştan çekmeden lensi çıkarın. Diyafram son haliyle kalacaktır. Alan derinliği önizleme tuşu benim makinede(Canon EOS 1100D) yön tuşlarının ortasındaki, üzerinde "SET" yazan düğme. Bastığınızda, normalde, seçili diyafram değerini fiziksel olarak uygulayarak fotoğrafın olası son halini görmenizi sağlar.
Gözünüzle göremeyeceğiniz kadar küçük detayları görüntülediğiniz için en ufak sarsıntı fotoğrafın bozulmasına yol açacak. Makinenin sabitlenmesi çok önemli.
Çektiğiniz konunun hareket etmesi de işin zorluğunu ikiye üçe katlar.
Yukarıda anlatılan lensi durdurma yöntemiyle çekiyorsanız ya çok güneşli bir günde, açık havada olmanız ya da uzunca pozlamanız gerekir. Çoğu durumda uzunca pozlamanız gerekecek. Flaş her zaman iyi sonuç vermiyor.
Zamanlayıcı kullanmak şart. Kablolu/kablosuz uzaktan kumandayla da makine sarsıntısının kesin şekilde önüne geçebilirsiniz.
18-55mm'lik bir lenste en yakın görüntüyü 18mm'de elde edersiniz. Odak halkasının da küçük bir etkisi var, deneyip görmekte fayda var.
Ters makro yöntemi, pahalı makro lenslerin yanında son derece beleş bir yol olarak amatör fotoğrafçıları kendine çekmekte.
Ortalama boylardaki bir kavanozun içindeki malzemeye ters makro yaklaşımı:
Bu da normal bir adaçayı yaprağı:
Ve ters makro...
Bazı küçük siyah lekeler olduğunu fark edebilirsiniz. Onlar normal zamanda asla fark edilmeyen, lensteki küçük lekeler.